20 november 1989 is een mijlpaal in de geschiedenis van UNICEF. Het 'Verdrag voor de Rechten van het Kind', of het Kinderrechtenverdrag, werd aangenomen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Die dag gingen wereldleiders een historische verbintenis aan met de kinderen van de wereld. Door deze internationale overeenkomst aan te nemen beloofden zij alle kinderen hun rechten te beschermen en te respecteren.
Wat verandert in 1989?
Het Verdrag erkent de fundamentele menselijke waardigheid van alle kinderen en benadrukt de dringende noodzaak om hun welzijn en ontwikkeling te waarborgen. Er staat duidelijk in dat alle kinderen recht hebben op elementaire levenskwaliteit die niet het voorrecht van enkelen is. Het verdrag is geenszins een privilege dat wordt toegekend aan kinderen, het geldt voor ieder kind.
- Het verdrag beschouwt het kind als een volwaardig individu en als een lid van een gezin en een gemeenschap. Het geeft kinderen rechten en verantwoordelijkheden die overeenkomen met hun leeftijd en rijpheid. Het erkent de burgerlijke, politieke, economische, sociale en culturele rechten van kinderen.
- Met dit verdrag werd de wereld er zich ten volle van bewust dat kinderen niet de eigendom zijn van hun ouders, noch passieve ontvangers van de liefdadigheid van de maatschappij, maar mensen met eigen rechten.
- Het verdrag is juridisch bindend.
- Het is aangenomen door 196 landen, alle landen ter wereld behalve de Verenigde Staten, en is daarmee het meest geratificeerde verdrag in de geschiedenis. Geen enkel ander internationaal verdrag heeft ooit zo’n eensgezindheid gekend onder de wereldnaties.
- Het is de eerste internationale tekst die kinderen expliciet als rechthebbenden erkent.
- Het heeft de kijk op kinderrechten én het leven van de kinderen wereldwijd ingrijpend veranderd.
Leidraad voor het werk van UNICEF
Sinds 1989 ligt dit fundamentele verdrag aan de basis van alle programma’s van UNICEF. Ze zal de holistische aanpak die al kenmerkend was voor onze organisatie nog versterken daar alle artikels in het verdrag, hoewel apart opgesomd, met elkaar verbonden zijn. UNICEF is ook de enige organisatie die specifiek wordt genoemd in het verdrag en UNICEF als expert wordt gevraagd om ondersteuning en advies te geven en rapporten op te maken over het welzijn van kinderen.
UNICEF hanteert het Kinderrechtenverdrag als leidraad voor al zijn programma’s en ziet erop toe dat de kinderrechten duurzame ethische principes en een internationale standaard worden in de omgang met kinderen.
Het Kinderrechtenverdrag is ook een uitstekend instrument bij onderhandelingen door UNICEF met regeringen. Aangezien zij dit verdrag hebben geratificeerd, moeten ze dit dan ook maximaal respecteren.
Kinderen en jongeren zijn volwaardige individuen en hebben dezelfde fundamentele rechten als volwassenen. Maar omdat ze bepaalde specifieke noden hebben, hebben ze ook specifieke rechten.
Het Kinderrechtenverdrag is de eerste internationale tekst die kinderen expliciet als rechthebbenden erkent. Het verdrag bestaat uit 54 artikelen en 4 leidende principes.