Op 20 november 1989 werd het Internationale Verdrag voor de Rechten van het Kind aangenomen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Toch moeten we na 31 jaar nog steeds vaststellen dat de kinderarmoedecijfers onaanvaardbaar hoog zijn. Maar liefst 1 op 5 kinderen en jongeren in België groeit op in armoede. En 1 op 3 in de wereld. Volgens berekeningen van UNICEF België zal dit cijfer nog verder toenemen omwille van de coronacrisis. Om dit onrecht aan te kaarten en onder de aandacht te brengen, organiseerden UNICEF België en de netwerken armoedebestrijding, verenigd in BAPN, een ontmoeting via videoconferentie tussen HKH de Koningin en kwetsbare jongeren en families.
Aan het begin van de vergadering benadrukte HKH de Koningin de hardheid die achter de kinderarmoedecijfers schuilt en de noodzaak om de levenskwaliteit van kinderen te verbeteren.
“Kinderen hebben individuele rechten. Toch worden deze rechten aan vele kinderen ontzegd omwille van discriminatie, uitsluiting en armoede. Dit heeft grote gevolgen op de mentale gezondheid van kinderen.” - HKH De Koningin
Als erevoorzitster van UNICEF België, benoemde HKH de Koningin het belang voor haar om naar de getuigenissen van de jongeren en de families te luisteren en met hen in dialoog te gaan.
Tijdens de vergadering namen twee jongeren, twee kwetsbare families en twee families met een precair verblijfsstatuut het woord.
Pawel, jongvolwassene:
“Aan het begin van de coronacrisis liep ik een beetje verloren, ik heb mij vaak eenzaam gevoeld. Ik volg les aan de kunstacademie maar dat kon niet meer doorgaan. Mijn dagelijks ritme werd verstoord. Jezelf voortdurend aanpassen aan de wijzigende maatregelen en de situatie vraagt veel energie. Er zijn veel jongeren die het al moeilijk hadden voor de coronacrisis. Kwetsbare jongeren hebben het hard te verduren. Velen van hen voelen zich niet goed in hun vel, hebben zwarte gedachten en kunnen nog op weinig plekken terecht. Via Betonne Jeugd tracht ik een luisterend oor te bieden en hen te ondersteunen. Via momenten van ontmoeting en (coronaveilige) ontspannende activiteiten kunnen ze, al is het maar voor even, ontsnappen uit hun dagelijkse realiteit.”
Alizee, jongere van 13 jaar:
"Ik woon met mijn ouders, mijn grootouders en mijn overgrootmoeder in één huis. Mijn ouders willen graag een plekje voor ons drieën vinden om samen te wonen, maar financieel is het moeilijk. Een kleine studio kost al 500 euro om te huren. Bovendien mag de woning niet te ver van mijn school liggen, want we hebben geen auto en het is niet altijd even gemakkelijk om met de bus naar school te gaan. Het is ook duur... Ik ga heel graag naar school, vooral om mijn vrienden te zien. Soms is het ook moeilijk op school. Op de basisschool werd ik al bekritiseerd omdat ik twee dagen achter elkaar dezelfde outfit droeg. De anderen zeiden dat ik mij niet gewassen had, wat niet waar was... Op dit moment, met het coronavirus, verloopt alles op school erg hectisch, het is ingewikkeld...Sport betekent ook veel voor mij. Ik word aangemoedigd om deel te nemen aan toernooien, maar het is allemaal duur... Ik denk constant aan alles wat betaald moet worden. Ik weet dat niet iedereen daar zo mee bezig is. Het is eigenlijk niet normaal om de hele tijd aan kosten en aan geld te moeten denken."
Cindy, moeder:
“De eerste lockdown heeft voor heel wat stress en frustratie gezorgd. Wij wonen op een klein appartement zonder tuin. De speeltuinen, zwembaden ... waren gesloten. Ik voelde mij gefaald als ouder want ik moest op alles ‘nee’ zeggen. Naar een park gaan om dan een speeltuin te zien waar je niet op mag, dat is lastig en krijg je niet uitgelegd aan een kind van 5 jaar. Nu zijn de speeltuinen wel geopend, maar met de winter voor de deur is dat ook minder aantrekkelijk. Dagelijks omgaan met die machteloosheid vreet energie en weegt op mijn gemoed. Er zijn erg veel ouders die in eenzelfde situatie zitten als ik. De school van mijn zoontje is momenteel opnieuw gesloten door COVID-19, welke impact zal dit hebben op zijn verdere persoonlijke ontwikkeling? Ik maak mij daar veel zorgen over.”
Virginie, moeder:
"Ik ben een alleenstaande moeder met vier kinderen. Ondanks mijn job is het nog steeds ingewikkeld om voor mijn familie te zorgen. Als je alleen bent om alle kosten te betalen is het niet gemakkelijk... Het zorgen voor eten is ingewikkeld. We eten niet elke dag een evenwichtige maaltijd, want voor een goed en gevarieerd dieet heb je een enorm budget nodig. Door corona moeten we meer inkopen doen, dit is zeer moeilijk voor gezinnen met een laag inkomen... In het verleden heb ik niet altijd goed voor mezelf gezorgd. ik heb zorg uitgesteld omdat ik er de middelen niet voor had en nu betaal ik er de gevolgen voor... Financieel beperkt zijn heeft ook gevolgen op school. Mijn zoon heeft bijvoorbeeld te maken gehad met discriminatie omdat ik een aantal facturen niet kon betalen. Op een dag moest hij zijn huiswerk buiten maken omdat ik niet had betaald voor de dagopvang... Wij kunnen nooit op adem komen tijdens onze vrije tijd wat nochtans nodig is om de stress te verlichten en een leuk moment met het gezin door te brengen. Cinema, vakantie, weekends... voor ons horen deze er niet bij. Wij hebben een leven met vele ontberingen. Onze weg is bezaaid met vele frustraties en vooral de kinderen lijden hieronder. Dit is, als mama, zeer zwaar om te dragen."
Tina, moeder met een precair verblijfsstatuut:
”Ik ben met mijn familie zonder papieren in België. Mijn man komt uit Liberia en ik kom uit Nigeria. Mijn 2 zonen zijn in België geboren. Op een dag hebben ze ons gezin uit elkaar gehaald, om ons te deporteren, elk naar ons land. Ik wist die dag niet waar mijn kinderen waren en of ik ze ooit nog zou terug zien. Tot op de dag van vandaag zijn de kinderen hierover getraumatiseerd. Sinds we in België wonen zijn we al 17 keer verhuisd. Mijn kinderen hebben al op 7 verschillende scholen gezeten. Het is echt heel moeilijk voor ons, vooral voor de kinderen.”
K., moeder met een precair verblijfsstatuut:
“Ik ben de mama van vier kinderen, ze zijn allemaal hier geboren. We zijn al 14 jaar in België en de oudste is 11 jaar. 2 kinderen gaan naar school in het Nederlands, 2 in het Frans. Voor kinderen zonder wettig verblijf is er niets. Ze hebben geen rechten. Er is zelfs geen eten. Alles is moeilijk. Met de coronacrisis is het nog erger. Ik ren voor alles rond. Overal waar ik om hulp vraag is het antwoord 'nee, je hebt geen papieren."
Dirk Jacxsens, Algemeen Directeur van UNICEF België, riep tijdens de vergadering op om dringend actie te ondernemen.
“Het is nu of nooit. We roepen iedereen op om samen met ons alles in het werk te stellen om een einde te maken aan kinderarmoede in België en in de wereld en om de meest kwetsbare kinderen en gezinnen te beschermen. Samen hebben we de kans om deze kinderrechtencrisis te keren en een betere toekomst voor ieder kind heruit te denken!”
Caroline Van der Hoeven, Coördinatrice van BAPN, benadrukte dat het aanpakken van kinderarmoede in het belang van ons allen is.
“Armoede houdt niet enkel in dat de rechten van kinderen op verschillende domeinen geschonden worden (onderwijs, gezondheid, voeding, huisvesting, inkomen van het gezin,…). Het betekent ook een enorm verlies voor de kinderen en hun families, onze economie en onze samenleving in het algemeen.”
UNICEF België en BAPN willen graag HKH de Koningin bedanken om te luisteren naar de kwetsbare jongeren en families op de Internationale Dag van de Rechten van het Kind. Participatie is immers niet enkel een basisrecht, het is ook van cruciaal belang om tot een oplossing voor de kinderarmoedeproblematiek te komen. Wij willen ook van harte de jongeren en families bedanken voor hun moedige getuigenis en om op deze manier een verschil te maken voor de vele kinderen, jongeren en gezinnen die zich in een situatie van armoede in België bevinden.