De rijkste landen ter wereld zorgen binnen hun grenzen voor een gezondere leefomgeving voor kinderen, maar dragen onevenredig veel bij aan de vernietiging van het wereldwijde milieu, waardoor het heden en de toekomst van alle kinderen wereldwijd in gevaar komen. Ook België scoort slecht op dit vlak.
FIRENZE /NEW YORK/BRUSSEL, 24 mei 2022 - De meerderheid van de rijke landen creëert ongezonde, gevaarlijke en schadelijke omstandigheden voor kinderen over de hele wereld, zo blijkt uit de laatste Report Card die vandaag is gepubliceerd door Innocenti, het UNICEF-onderzoekscentrum in Firenze.
Innocenti Report Card 17: Places and Spaces vergelijkt hoe 39 landen in de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) en de Europese Unie (EU) het doen als het gaat over een gezonde omgeving voor kinderen. Het verslag bevat indicatoren zoals blootstelling aan schadelijke verontreinigende stoffen, waaronder giftige lucht, pesticiden, vocht en lood; toegang tot licht, groene ruimten en veilige wegen; en de bijdragen van landen aan de klimaatcrisis, het verbruik van hulpbronnen en het dumpen van elektronisch afval.
Volgens het rapport zou, als iedereen in de wereld evenveel hulpbronnen zou verbruiken als in de OESO- en EU-landen, het equivalent van 3,3 werelden nodig zijn om het consumptieniveau bij te houden. Als iedereen hulpbronnen zou verbruiken in het tempo waarin mensen in Canada, Luxemburg en de Verenigde Staten dat doen, zouden er ten minste vijf aardbollen nodig zijn.
Hoewel Spanje, Ierland en Portugal in het algemeen bovenaan de ranglijst staan, slagen alle OESO- en EU-landen er niet in om alle kinderen een gezonde omgeving te bieden. Enkele van de rijkste landen, waaronder Australië, België, Canada en de Verenigde Staten, hebben een ernstige en wijdverbreide impact op het mondiale milieu - gebaseerd op CO2-emissies, elektronisch afval en het totale verbruik van hulpbronnen per hoofd van de bevolking - en scoren ook laag als het gaat om het creëren van een gezonde omgeving voor kinderen binnen hun grenzen. De minst welvarende OESO- en EU-landen in Latijns-Amerika en Europa hebben daarentegen een veel geringere impact op de rest van de wereld.
Net zoals vele andere rijke landen, is België met een 36ste plaats op 39 van de geanalyseerde landen zeker niet de beste leerling van de klas. Buurlanden Nederland en Frankrijk scoren veel beter met respectievelijk een 12de en 16de plaats.
De minder goede score van België is vooral te wijten aan de hoge CO2-uitstoot, waardoor het onderaan de ranglijst staat, maar ook aan de verwerking van elektronisch afval en het hoge consumptiepatroon. Als iedereen in de wereld evenveel grondstoffen zou verbruiken als mensen in België, zouden we het equivalent van 4,1 aardbollen nodig hebben om aan hun behoeften te voldoen.
De analyse van UNICEF toont ook aan dat 7,8% van de kinderen in België leeft met een te hoge loodconcentratie in het bloed en dat 8,9% van de kinderen leeft in een omgeving waar een verhoogd risico bestaat op pesticideverontreiniging. Een gebrek aan groene ruimten en kindvriendelijke buurten is een ander belangrijk aandachtspunt van het rapport, aangezien zij één van de belangrijkste sociale determinanten van gezondheid vormen.
- Geïntegreerde aanpak. De Belgische overheden op de verschillende machtsniveaus moeten werk maken van een gestructureerde samenwerking om voor ieder kind een veilige, propere en gezonde leefomgeving te garanderen.
- Participatie van kinderen. Luister naar de stem van kinderen en laat die ook doorwegen in beslissingen over klimaat, milieu en de creatie van hun leefomgeving.
- Belang van het kind. Overheden en beleidsmakers moeten bij de besluitvorming rekening houden met de rechten en behoeften van kinderen die kwetsbaarder zijn voor bepaalde milieu en omgevingsrisico’s omdat hun lichaam nog in volle ontwikkeling is.
- Meer dan 20 miljoen kinderen in deze groep landen hebben een verhoogd loodgehalte in hun bloed. Lood is een van de gevaarlijkste giftige stoffen in het milieu.
- Finland, IJsland en Noorwegen staan in de top drie wat betreft het bieden van een gezond milieu voor hun kinderen, maar in de wereld als geheel staan ze in de onderste drie, met hoge percentages emissies, e-afval en consumptie.
- In IJsland, Letland, Portugal en het Verenigd Koninkrijk wordt 1 op de 5 kinderen thuis blootgesteld aan vocht en schimmel, terwijl in Cyprus, Hongarije en Turkije meer dan 1 op de 4 kinderen eraan wordt blootgesteld.
- Veel kinderen ademen giftige lucht in, zowel buiten als binnen hun huis. Colombia en Mexico hebben met 3,7 jaar per duizend kinderen het hoogste aantal gezonde levensjaren dat verloren gaat door luchtverontreiniging, terwijl Japan en Finland met 0,2 jaar het laagste aantal hebben.
- In Tsjechië, Polen, België, Israël, Nederland en Zwitserland wordt meer dan 1 op de 12 kinderen blootgesteld aan hoge verontreiniging door pesticiden. Vervuiling door pesticiden wordt in verband gebracht met kanker, waaronder leukemie bij kinderen, en kan het zenuwstelsel, het cardiovasculaire systeem, het spijsverteringsstelsel, het voortplantingsstelsel, het endocriene stelsel, het bloed en het immuunsysteem van kinderen aantasten.
- Regeringen op nationaal, regionaal en lokaal niveau moeten het voortouw nemen bij het verbeteren van de leefomgeving van kinderen door de afval-, lucht- en watervervuiling terug te dringen en te zorgen voor kwalitatief goede huisvesting en buurten.
- De leefomgeving van de meest kwetsbare kinderen verbeteren. Kinderen in arme gezinnen worden vaak meer blootgesteld aan milieuschade dan kinderen in rijkere gezinnen. Hierdoor worden bestaande nadelen en ongelijkheden verankerd en versterkt.
- Ervoor zorgen dat het milieubeleid kindgevoelig is. Regeringen en beleidsmakers moeten ervoor zorgen dat bij de besluitvorming rekening wordt gehouden met de behoeften van kinderen. Volwassen beleidsmakers op alle niveaus, van ouders tot politici, moeten luisteren naar hun perspectieven en daarmee rekening houden bij het uitstippelen van een beleid dat toekomstige generaties onevenredig zwaar zal treffen.
- Betrek kinderen, de belangrijkste belanghebbenden van de toekomst: Kinderen zullen het langst geconfronteerd worden met de milieuproblemen van vandaag; maar zij zijn ook het minst in staat om de gang van zaken te beïnvloeden. Volwassen besluitvormers op alle niveaus, van ouders tot politici, moeten naar hun perspectieven luisteren en er rekening mee houden bij het uitstippelen van een beleid dat de toekomstige generaties onevenredig zwaar zal treffen.
- Regeringen en bedrijven moeten nu effectieve maatregelen nemen om de verbintenissen na te komen die zij zijn aangegaan om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2050 te verminderen. Het tegengaan van klimaatverandering moet ook vooropstaan bij de maatregelen van zowel regeringen als de wereldgemeenschap, en in diverse sectoren, van onderwijs tot infrastructuur.