In de Rohingya-vluchtelingenkampen wonen meer dan 400.000 kinderen die de leeftijd hebben om onderwijs te volgen. De helft van hen zijn meisjes. Hoewel het essentieel is voor hun welzijn en hun toekomst, worden meisjes vaak verhinderd om naar school te gaan. Door sociale en religieuze normen beperken hen in de tijd die ze buitenshuis mogen doorbrengen en in de mensen met wie ze omgaan.

UNICEF werkt daarom nauw samen met de Rohingyavluchtelingengemeenschap om ouders als Rahima van de voordelen te overtuigen om hun dochters naar school te laten gaan.

Er zijn 3.400 leercentra in de kampen - waarvan er 2.800 worden ondersteund door UNICEF. Rohingya-vluchtelingenkinderen kunnen er lessen Engels, Birmaans, wiskunde, wetenschappen en levensvaardigheden volgen. De kinderen komen er met plezier: 80% van de Rohingya-kinderen tussen 6 en 11 jaar oud is ingeschreven in een van de leercentra en er zijn evenveel meisjes als jongens ingeschreven. 

Uit gegevens blijkt echter dat de genderkloof groter wordt naarmate de meisjes ouder worden: heel wat Rohingyameisjes haken af van zodra ze de puberteit bereiken - rond de leeftijd van 12 tot 14 jaar.

Samen met onze partners gingen we daarom van deur tot deur bij Rohingyafamilies in de kampen om beter te begrijpen wat de meisjes ervan weerhoudt naar de leercentra te gaan.

Ouders vertelden ons dat het cultureel niet gepast is om tienermeisjes naar de leercentra te sturen. Ze vinden dat meisjes van deze leeftijd te oud zijn om naar school te gaan en dat ze niet met jongens in openbare ruimten mogen gezien worden. 

Bovendien zien veel ouders het nut niet van onderwijs voor meisjes. Er wordt van hen verwacht dat ze hun moeders thuis in het huishouden helpen voordat ze trouwen en een gezin stichten - in tegenstelling tot jongens, die worden aangemoedigd de wereld in te gaan en een inkomen te verdienen. 

Rahima bevestigt: "Meisjes ouder dan 12 jaar worden geacht thuis te blijven. Ze zorgen voor de jongere broertjes en zusjes en koken voor het gezin".

Het zijn genderstereotypen die nog wijdverspreid zijn in de Rohingyagemeenschap. 

"Mijn moeder ging niet naar school, en mijn vriendinnen ook niet. Net als andere meisjes, volgde ik gewoon de regels en deed ik wat van mij verwacht werd." 

Verder lieten Rohingya-ouders ook weten dat ze bezorgd waren over de veiligheid van hun tienerdochters in de kampen en haalden dit aan als een reden om hen thuis te houden.

Meisjes die thuisblijven lopen echter meer gevaar op een kindhuwelijk, vroegtijdige zwangerschap, gendergerelateerd geweld en seksuele uitbuiting.

Sinds november 2021 hebben UNICEF en zijn partners een project lopen om Rohingya-vluchtelingenkinderen toegang te geven tot formeel onderwijs met het nationale Myanmarese leerplan als basis. Als onderdeel van dit programma ondersteunt UNICEF lessen exclusief voor meisjes. Gemengde klassen weerhouden er immers veel Rohingya-ouders van hun dochters naar school te laten gaan.

Vrouwelijke leerkrachten hebben een positieve invloed op het aantal meisjes dat naar school komt. Aangezien er onvoldoende gekwalificeerde leerkrachten onder de Rohingya-vluchtelingen, zijn, zet UNICEF zich in om nieuwe vrouwelijke leerkrachten op te leiden, en bestaande leerkrachten te ondersteunen in hun professionele ontwikkeling. 

"We sparen moeite noch middelen om ervoor te zorgen dat meisjes veilig zijn en hun onderwijs kunnen verderzetten. Daarbij houden we rekening met alle culturele factoren en organiseren we onderwijsactiviteiten die door de Rohingya-gemeenschap worden ondersteund", legt dr. Ezatullah Majeed, hoofd van het UNICEF-terreinkantoor in Cox's Bazar, uit.

UNICEF werkt ook samen met de gemeenschap om vrouwelijke Rohingya-chaperonnes in te zetten om de meisjes van en naar de leercentra te begeleiden.

Om te zorgen voor blijvende verandering, is het van vitaal belang om leden van de gemeenschap erbij te betrekken. UNICEF mobiliseerde niet alleen honderden Rohingya-vrijwilligers om met hun buren en vrienden te praten over het belang van onderwijs voor meisjes, maar riep ook de hulp in van 300 religieuze leiders. Gewapend met een megafoon lopen ze vaak door de kampen om de boodschap te verspreiden dat alle meisjes het recht hebben om naar school te gaan en zo een betere toekomst voor zichzelf op te bouwen.

Deze inspanningen veranderen het leven van meisjes als Nurkolima. 

"Vroeger stuurde ik mijn dochter niet naar een leercentrum. Nu begrijp ik het belang van onderwijs. Voor mij is het te laat, maar ik wil een goede toekomst voor mijn dochter. Ze moet goed studeren, zodat ze lerares kan worden, of een andere job kan vinden," zegt Rahima nu. "Als jongens naar school gaan, waarom kunnen meisjes dan niet hetzelfde doen? Het is goed voor hen."

Nurkolima is nu ingeschreven in een door UNICEF ondersteund leercentrum en volgt de leerstof van het Myanmarese curriculum. Door de mogelijkheden te zien voor haar dochter is Rahima over haar eigen leven beginnen nadenken. Nadat ze op heel jonge leeftijd was uitgehuwelijkt, raakte ze zwanger en kreeg ze niet meer de kans om te studeren. Daar heeft ze nu heel veel spijt van.

"Had ik kunnen studeren toen ik jong was, dan zou ik nu leerkracht zijn en geld verdienen voor mijn familie. Ik wist toen niet beter," zegt Rahima. 

*Namen zijn aangepast om de identiteit van de betrokkenen te beschermen. 
 

Toen in augustus 2017 honderdduizenden Rohingyavluchtelingen de grens van Myanmar met Bangladesh overstaken om het geweld en de brutaliteit te ontvluchten, waren 60% van hen kinderen. Vijf jaar later wonen zowat een half miljoen Rohingya vluchtelingenkinderen in ballingschap in het grootste vluchtelingenkamp ter wereld. Velen van hen zijn in dit niemandsland geboren. 

UNICEF is aanwezig om ervoor te zorgen dat de rechten van de kinderen worden gerespecteerd. Om een verloren generatie te voorkomen, organiseren we onderwijs in de kampen. Vooral meisjes zijn erg kwetsbaar in deze situatie. Als ze niet naar school gaan, lopen ze een groot risico op seksueel of gendergerelateerd geweld, zoals een gedwongen kindhuwelijk. 

UNICEF runt 2.800 leercentra in de kampen en biedt kinderen zo een weg naar een betere toekomst . De leerstof is gebaseerd op het curriculum in Myanmar zodat ze opnieuw in de maatschappij kunnen integreren als ze veilig naar Myanmar kunnen terugkeren. 

Met ongeveer 300.000 kinderen in de leercentra voeren UNICEF en zijn partners een gigantische onderwijsactie uit in het grootste vluchtelingenkamp ter wereld. 

UNICEF werkt al sinds dag 1 in de kampen in Bangladesh. We zijn er nog steeds voor ieder Rohingya-kind dat bescherming, water en onderwijs nodig heeft.