Een kinderrechtenkader biedt een antwoord op diverse uitdagingen in de dagelijkse onderwijspraktijk: pesten, diversiteit, gelijke kansen, armoede … Dit gebeurt door de leerlingen niet enkel te onderwijzen OVER kinderrechten, maar DOOR eveneens zelf een kinderrechtenaanpak toe te passen zodat leerlingen VOOR hun rechten en die van anderen kunnen opkomen.

De vertaling van een kinderrechtenaanpak naar de onderwijspraktijk

Een kinderrechtenaanpak biedt een antwoord op diverse uitdagingen in de dagelijkse onderwijspraktijk: pesten, diversiteit, gelijke kansen, armoede … Dit gebeurt door de leerlingen niet enkel te onderwijzen OVER kinderrechten, maar DOOR eveneens zelf kinderrechten toe te passen zodat leerlingen VOOR hun rechten en die van anderen kunnen opkomen.

  • Leren OVER kinderrechten: opdat kinderrechten in de praktijk zouden worden nageleefd, is het noodzakelijk dat iedereen de kinderrechten kent, weet wat ze betekenen en ze kan toepassen.
  • Leren DOOR kinderrechten: door kinderrechten te verwerken in de manier van lesgeven, verrijkt de schoolomgeving zich op verschillende vlakken (bv. participatie, identiteitsvorming, gezondheid, veiligheid,...). Rechten worden gebruikt als een organiserend principe om de leeromgeving te transformeren.
  • Leren VOOR kinderrechten: leren voor de werkelijke toepassing van de rechten in de maatschappij actie ondernemen om rechten te realiseren.
 UNICEF België veranderde het leven van vele studenten. Hun onbevangenheid, hun ideeën, hun creatieve geest opgehangen aan de kinderrechteneducatieboom zorgt voor heel diverse eindprojecten in de opleiding kleuteronderwijs: uitwerking van weekthema’s rond 1 specifiek kinderrecht (recht op een thuis, recht op water), kennismaking met het concept ‘kinderrecht’, onderzoek naar de kinderrechten in de klas: recht op privacy, kansarmoede bij kleuters, interculturaliteit, pesten en anders zijn, ouderbetrokkenheid, standpunt tegenover mishandeling, en vergelijking en uitwisseling van informatie over de Vlaamse kleuterklas en de Surinaamse en de Zuid-Afrikaanse kleuterklas. In onze school staat participatie centraal: samen denken, leren en spelen. Kinderrechten komen dan ook elk jaar aan bod. Het is belangrijk voor onze kinderen dat zij hun rechten kennen en dat ze weten dat er ook plaatsen op de wereld zijn waar kinderrechten geschonden worden. Dat er zelfs dicht bij hen kinderen zijn bij wie dit niet vanzelfsprekend is. Het materiaal van UNICEF staat dan steeds centraal. In de lerarenopleiding van de hogeschool UCLL – campus Diepenbeek maken we gebruik van het lesmateriaal van UNICEF Belgïe tijdens het vak diversiteit. Een rapport van UNICEF wees ons erop dat kwetsbare kinderen aangeven dat de school hen uitsluit en hun te weinig kansen biedt. Kwaliteitsvol onderwijs is niet alleen het resultaat, maar vooral de graad van afstemming tussen het onderwijsaanbod en de individuele behoeften van leerlingen. Het is belangrijk dat toekomstige leraren zich ervan bewust worden dat zij een verschil kunnen maken.

Positieve effecten voor de leerling

  • Leerlingen die hun rechten kennen zijn meer geëngageerd en solidair. Deze vaardigheden dragen bij tot hun zelfvertrouwen en moedigen hen aan hun ideeën te verwezenlijken.
  • Leerlingen begrijpen dat ze dezelfde rechten delen met alle kinderen wereldwijd en dat er nog een lange weg af te leggen is vooraleer alle rechten van ieder kind gerespecteerd zullen worden, ook hier.
  • Leerlingen zullen een meer respectvolle houding aannemen tegenover zichzelf en tegenover anderen.
  • Kinderrechten- en ontwikkelingseducatie verhoogt de kans dat leerlingen actieve en verantwoordelijke burgers worden.
 Werken rond kinderrechteneducatie brengt kinderen heel wat waarden en normen bij. Luisteren naar anderen en samen werken, nadenken, spelen enz. blijft kinderen positief uitdagen. Er zijn zoveel toffe werkvormen dat werken rond kinderrechten steeds boeiend en leuk blijft en nooit gaat vervelen.

Positieve effecten voor de (toekomstige) leerkracht

  • Kinderrechteneducatie sluit perfect aan bij de (leergebiedoverschrijdende) eindtermen in het lager onderwijs en eindtermen als burgerschapscompetenties en duurzaamheid in het secundair onderwijs.
  • Door kinderrechten in de klaspraktijk op te nemen, werk je een gunstig klimaat voor ontwikkeling in de hand. Het bevordert de onderlinge relaties tussen leerlingen, leerkrachten en ouders. Bovendien neemt asociaal gedrag hierdoor af.
  • De link met kinderrechten geeft een toegevoegde waarde aan bestaande initiatieven en levert extra leerwinst op. Leerkrachten kunnen er zowel vakgebonden als vakoverschrijdend rond werken.